ΚΥΡΙΑΚΗ
με ελεύθερη γνώμη...


ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΗΣ ΠΙΑΤΣΑΣ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ..
by  Philip Stephens

Οι υποσχέσεις για το νέο έτος γίνονται για να καταπατηθούν. Έτσι, καλό θα ήταν οι πολιτικοί να μας απαλλάξουν φέτος από το σύνηθες μπαράζ κενών υποσχέσεων που διατυπώνουν κάθε 1η Ιανουαρίου. Δεν θα ήταν, όμως, κακό να αντλήσουμε τα σχετικά διδάγματα από τις εμπειρίες του παρελθόντος. Με αυτό το πνεύμα, παρατίθενται λίγοι χρήσιμοι κανόνες για τον δρόμο που θα ήταν καλό να περιδιαβούν οι πολιτικοί ηγέτες το 2013. 
Το 2013 θέλω να κάνω περισσότερους φίλους και… 
Οι πόλεμοι στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν αποδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο ότι υπάρχουν όρια στην εξουσία. Η στρατιωτική ισχύς έχει σαφέστατα σημασία. Σε έναν κόσμο όμως όπου υπάρχει σφιχτή οικονομική αλληλεξάρτηση, είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς φίλους και να επηρεάζει ανθρώπους. 

Οι εκτιμήσεις είναι ότι ο Ξι Ζιπίνγκ θα ακολουθήσει πιο σκληρή γραμμή διαδεχόμενος τον Χου Ζιντάο στην ηγεσία της Κίνας. Οι εντάσεις μεταξύ του Πεκίνου και των γειτόνων του ως προς εδαφικά θέματα στη Θάλασσα της Νότιας και Ανατολικής Κίνας είναι μάλλον απίθανο να μειωθούν μετά και τις εκλογές στην Ιαπωνία, που έφεραν στην εξουσία την εθνικιστική κυβέρνηση του Σίνζο Άμπε. 

Επιπλέον, ο Ξι Ζιπίνγκ ενδέχεται να αντικατοπτρίζει όσα συμβαίνουν, αφού η Κίνα αποφάσισε να παραμερίσει την προσέγγιση του Ντενγκ Ξιαοπίνγκ στις διεθνείς σχέσεις. Οι γείτονες της Κίνας στράφηκαν εναντίον της και ο άξονας του Μπαράκ Ομπάμα οδηγεί στην επιστροφή των ΗΠΑ ως δύναμης στον Ειρηνικό. Η Κίνα δεν μπορεί να διεξαγάγει οικονομικό πόλεμο εναντίον της Ιαπωνίας χωρίς να υποστεί και η ίδια σημαντικό κόστος. Ακόμη και οι μεγάλες δυνάμεις χρειάζονται συμμάχους.
Σε άλλα μέρη του πλανήτη, ο Βλαντιμίρ Πούτιν στη Ρωσία και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Ισραήλ συχνά δείχνουν ότι βρίσκονται σε απομόνωση. Το αποτέλεσμα; Η διεθνείς επιρροή της Ρωσίας έχει μειωθεί στα εμπόδια που θέτει στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Το Ισραήλ μοιάζει επίσης πολύ μόνο. 
Το 2013 θέλω να κάνω κάτι… 
Το μάθημα που οι περισσότεροι στην πολιτική ξεχνούν συχνότερα είναι πως η απραξία είναι πολιτική επιλογή - και μάλιστα επιλογή που μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνη με εκείνη της αποφασιστικής δράσης. Ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, είναι μεταξύ εκείνων που καλό θα ήταν να αναγνωρίσουν τους κινδύνους της αδράνειας. 

Φίλοι μου, στο Παρίσι με ενημερώνουν ότι ο πρόεδρος έχει ενημερωθεί πλήρως για την επείγουσα ανάγκη ανάκτησης της οικονομικής ανταγωνιστικότητας, έτσι ώστε να αποφύγει η Γαλλία τη μοίρα κάποιων εταίρων της στην ευρωζώνη. Προς το παρόν, όμως, ο Φ. Ολάντ δείχνει ικανοποιημένος που δεν κάνει πάρα πολλά. Η αλλαγή που επιβάλλει η κρίση εμπιστοσύνης στις αγορές θα ήταν γενικά πιο επώδυνη - τόσο για τον πρόεδρο όσο και για τους Γάλλους ψηφοφόρους. 

Σε αυτό το σημείο, όμως, υπάρχει ένα ευρύτερο μάθημα για την ευρωζώνη. Η Άγκελα Μέρκελ μπορεί να έχει αναδειχθεί ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Ευρώπης, αλλά η μανιωδώς επιφυλακτική προσέγγισή της έχει υψηλό αντίτιμο. Ο μόνος λόγος για τον οποίο το ευρώ δείχνει τώρα ασφαλές είναι ο ακτιβισμός του Μάριο Ντράγκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο κίνδυνος είναι πως η επιθετικότητά του ενθάρρυνε ορισμένες κυβερνήσεις -τόσο πιστωτών όσο και οφειλετών- να αναβάλουν για μία ακόμη φορά τις δύσκολες επιλογές που απαιτούνται ώστε να εξασφαλιστεί βιώσιμη ανάκαμψη. 

Το 2013 θέλω να περπατώ και να… 
Πολλοί ηγέτες πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν ένα πράγμα τη φορά. Υποκύπτουν στο πολιτικό δίλημμα: «Αυτό ή το άλλο;». Η απάντηση θα έπρεπε να είναι «και τα δύο». Το μήνυμα από την Ουάσιγκτον είναι πως ο Μπ. Ομπάμα έθεσε ως στόχο της δεύτερης θητείας του την ανάκαμψη των ΗΠΑ. Δυσεπίλυτα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής -κυρίως το αδιέξοδο μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων- είναι καταδικασμένα να μείνουν πίσω. Δεν είχε πει, όμως, κάποιος κάποτε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα πρέπει να μπορεί να περπατά και να μασά τσίχλα ταυτόχρονα; 

Η ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι η άμεση προτεραιότητα κάθε ηγέτη. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο κόσμος δεν θα σταματήσει για να επιτρέψει στον Μπ. Ομπάμα να επικεντρώσει την προσοχή του στα εσωτερικά θέματα ων ΗΠΑ. Κατ’ αρχάς ο κ. Νετανιάχου δείχνει αποφασισμένος να παρασύρει τις ΗΠΑ σε έναν ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή, αυτήν τη φορά εναντίον του Ιράν. Κατά δεύτερον, όσο κι αν θέλαμε ορισμένες φορές να είναι διαφορετικά τα πράγματα, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι απαραίτητη δύναμη. Η εποχή της μονοκρατορίας μπορεί να έχει τελειώσει, αλλά υπάρχουν ορισμένα σοβαρά προβλήματα ανά τον κόσμο που μπορούν να επιλυθούν μόνο με αμερικανική εμπλοκή. 

Το 2013 θέλω να σκεφτώ διορατικά… 
Αυτό είναι για τον πρωθυπουργό του 2013, τον Ντέιβιντ Κάμερον. Ο δυστυχής Ντ. Κάμερον έκανε το λάθος να μην καταλάβει ότι αυτό που μπορεί μερικές φορές να μοιάζει έξυπνη τακτική μπορεί να οδηγήσει σε στρατηγικά αδιέξοδα. Αφού πέρασε έναν χρόνο να καλοπιάνει τους ευρωσκεπτικιστές του συντηρητικού του κόμματος, βρέθηκε αιφνιδίως μπροστά στο ενδεχόμενο εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. 

Δεν νομίζω ότι αυτός ήταν ο στόχος του. Όταν, όμως, υποσχέθηκε με ευκολία στους ευρωσκεπτικιστές ότι μπορεί να εξασφαλίσει έναν «νέο διακανονισμό» που θα επιτρέπει στη Βρετανία να επιλέγει τι θα ισχύει στη σχέση της με την Ε.Ε., ήρθε σε σύγκρουση με το δυσάρεστο γεγονός ότι τα υπόλοιπα 26 μέλη της Ένωσης δεν συμφωνούν. 

Η Α. Μέρκελ προσεβλήθη από την αδέξια προσπάθεια εκβιασμού της ευρωζώνης να προχωρήσει σε υποχωρήσεις σε αντάλλαγμα να δώσει η Βρετανία το πράσινο φως στη στενότερη ενοποίηση. Ο Φ. Ολάντ έχει ήδη μπουχτίσει με τις δολιότητες της Αλβιόνας. Ο Ντ. Κάμερον έχει πλέον υποσχεθεί ένα δημοψήφισμα που θα μπορούσε να φέρει τη Βρετανία στην απομόνωση που επιβάλλουν τα δικά της γεωγραφικά σύνορα. 

Και τέλος, το 2013 θέλω να παίζω δίκαια… 
Δύση και ανατολή, βοράς και νότος, δημοκρατικές και απολυταρχικές κυβερνήσεις…, η μεγαλύτερη απειλή για τους ηγέτες προέρχεται  από την αυξανόμενη δυσφορία προς την αδικία. 

Στις προηγμένες οικονομίες, η αντίληψη (και συχνά η πρακτικότητα) είναι ότι οι πλούσιοι άρπαξαν όλα τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης, ενώ οι υπόλοιποι έμειναν με το βάρος της λιτότητας. Εάν ήταν μόνο μία η σπίθα που πυροδότησε την Αραβική Άνοιξη, τότε θα ήταν η λαϊκή οργή στηδιαφθορά που υπάρχει σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας. Ο κ. Xι προειδοποίησε ότι οι δωροδοκίες θα μπορούσαν να ανατρέψουν την ισχύ του Κομουνιστικού Κόμματος στην Κίνα. Έχει δίκιο. Κανείς δεν προβλέπει μία ουτοπία ισότητας, αλλά η μεσαία τάξη -παλαιά ή νέα- αντιμετωπίζει με οργή τα προνόμια του 1%. 

ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.