ΚΥΡΙΑΚΗ
με ελεύθερη γνώμη..

Diamond Bottom Reversal   By Thita Delta

ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗΝ ...ΞΕΧΝΙΟΜΑΣΤΕ

ΟΙ ΑΝΑΠΟΦΑΣΙΣΤΟΙ: ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΑΣΕΙ Η ΜΕΡΚΕΛ...

Το ενυδρείο «Οζεάνουμ» του Στράσλουντ, το λιμάνι της Βαλτικής Θάλασσας, είναι ένα φουτουριστικό οικοδόμημα. Αλλά η φήμη του προέρχεται από το ότι η Γερμανίδα καγκελάριος 'Ανγκελα Μέρκελ (Angela Merkel) είναι κάτι σαν νονά εδώ πέρα. Το βαφτιστήρι της, ένας θηλυκός πιγκουίνος ονόματι Αλεξάνδρα περιμένει άλλη μια επίσκεψη της νονάς του στις 21 Σεπτεμβρίου.

 

Εκείνο το Σάββατο, την παραμονή των γερμανικών γενικών εκλογών, η Μέρκελ θα κάνει την τελευταία της προεκλογική ομιλία έξω από το ενυδρείο. Ως τότε η προεκλογική εκστρατεία της κεντροδεξιάς «χριστιανικής δημοκρατικής ένωσης» (CDU), θα έχει ουσιαστικά τελειώσει, με τη μεγάλη συγκέντρωση στην αίθουσα συναυλιών «τέμποντρομ» του Βερολίνου. Μετά τη συγκέντρωση του Βερολίνου, θα έχει πια έρθει η ώρα της ετυμηγορίας των πολιτών.

 

Αλλά η καγκελάριος έχει ορισμένους καλούς λόγους να θέλει να κάνει μια ακόμα έκτακτη εμφάνιση. Για εκείνη, οι ημέρες και οι ώρες πριν τις εκλογές αντιπροσωπεύουν ένα αστάθμητο κίνδυνο. Είναι τότε ακριβώς που το ένα τρίτο των ψηφοφόρων, διπλάσιοι σχεδόν από ότι στις εκλογές του 2002, θα επιλέξουν ποιο κόμμα θα ψηφίσουν. Αν επαληθευτεί το χειρότερο σενάριο, αυτό θα μπορούσε να στερήσει από την καγκελάριο την πρώτη της επιλογή, τη δυνατότητα να κυβερνήσει με το φιλικό προς την επιχειρηματικότητα «ελεύθερο δημοκρατικό κόμμα» (FDP).

 

Όλα τα γερμανικά κόμματα έχουν σημειώσει το φαινόμενο. Προγραμματίζουν έτσι να δαπανήσουν την τελευταία εβδομάδα περισσότερα λεφτά από οποτεδήποτε στην προεκλογική περίοδο, συγκεντρώνοντας την προβολή των ακριβών τηλεοπτικών σποτ τους τις τελευταίες ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες.

 

Η αύξηση των αναποφάσιστων αντανακλά μια γενικότερη αλλαγή στην εκλογική συμπεριφορά των Γερμανών. Επί δεκαετίες, η νομιμοφροσύνη των Γερμανών στο κόμμα τους ανταγωνιζόταν εκείνη προς την ομάδα τους, την εκκλησία τους ή το συνδικάτο τους. Στην παλαιά Γερμανία, τα κόμματα γνώριζαν πως μπορούσαν πάντοτε να υπολογίζουν στον σκληρό πυρήνα των οπαδών τους, και συγκέντρωναν τις προσπάθειές τους στην προσέλκυση των ολιγάριθμων κυμαινόμενων ψηφοφόρων, τις τελευταίες ημέρες πριν τις εκλογές.

 

Γλιστερό έδαφος για τη Μέρκελ

 

Αλλά σήμερα οι Γερμανοί ψηφοφόροι έχουν χειραφετηθεί από τα κόμματά τους, και είναι πια τόσο απρόβλεπτοι σαν τον καιρό του Απρίλη. Μέχρι πριν από λίγο, οι περισσότεροι Γερμανοί ούτε καν ήξεραν πως το φθινόπωρο θα είχαν βουλευτικές εκλογές. Ακόμα και τώρα, που η προεκλογική περίοδος κλιμακώνεται, πολλοί ψηφοφόροι αρνούνται να νιώσουν πίεση. Δεν είναι λίγοι όσοι θα αποφασίσουν τι θα ψηφίσουν μέσα στο παραβάν.

 

Αυτό είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τη Μέρκελ. Αν και ο σοσιαλδημοκράτης ανθυποψήφιός της Πέερ Στάινμπρουκ (Peer Steinbrück), φαίνεται να βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση και να υπολείπεται κατά πολύ στις δημοσκοπήσεις, υπάρχει κάτι που μπορεί να τον κάνει αισιόδοξο: οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι είναι πρόθυμοι να αλλάξουν γνώμη. Τις τελευταίες τρεις μέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες το «σοσιαλδημοκρατικό κόμμα Γερμανίας» (SPD) ετοιμάζεται ήδη για μια μεγάλη εκστρατεία επισκέψεων στα σπίτια των ψηφοφόρων. Στο SPD θυμούνται ξεκάθαρα πως στις εκλογές του 2005 ο Γκέρχαρντ Σρέντερ (Gerhard Schröder) παραλίγο να νικήσει την Μέρκελ, κάτι που θεωρούνταν εντελώς αδύνατο πριν τις εκλογές.

 

Εξάλλου οι δημοσκοπικές επιδόσεις της Μέρκελ είναι τόσο καλές, που μόνο προς τα κάτω μπορεί να πάει.

 

Υπάρχουν κι άλλα δεδομένα που περιπλέκουν την κατάσταση: για πρώτη φορά στην ιστορία της Γερμανίας, μία μόλις εβδομάδα πριν τις γενικές εκλογές, θα γίνουν εκλογές στο κρατίδιο της Βαυαρίας. Η Μέρκελ ανησυχεί μήπως το FDP δεν ξεπεράσει με άνεση το όριο του 5% που εξασφαλίζει την κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, πολλοί συντηρητικοί ψηφοφόροι μπορεί να μπουν στον πειρασμό να ψηφίσουν FDP για λόγους τακτικής, ώστε να εξασφαλίσουν πως θα εκπροσωπείται στο επόμενο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το FDP βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού, καθώς κινείται γύρω από το 5% επί μήνες.

 

Σενάρια καταστροφής

 

Η τακτική ψήφος δεν είναι κάτι νέο στη Γερμανία: τον περασμένο Ιανουάριο, στις εκλογές της Κάτω Σαξονίας το FDP έμοιαζε τόσο εξασθενημένο που πολλοί χριστιανοδημοκράτες ψηφοφόροι αποφάσισαν την τελευταία στιγμή να το ψηφίσουν. Το αποτέλεσμα ήταν το μεν FDP να λάβει το εντυπωσιακό 10%, η δε CDU, να «προσγειωθεί» σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα του αναμενομένου -και τις εκλογές να κερδίσει η συνεργασία σοσιαλδημοκρατών-«πράσινων».

 

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, προς το παρόν το FDP στη Βαυαρία βρίσκεται στο 4%. Αν δεν αυξήσει το ποσοστό του την ημέρα της εκλογής και βρεθεί εκτός βουλής, θα είναι καταστροφικό τόσο για το FDP όσο και τη «χριστιανική κοινωνική ένωση» (CSU), το αδελφό κόμμα της CDU της Μέρκελ. «Αν το FDP δεν μπει στο τοπικό κοινοβούλιο, μπορούμε να αναμένουμε πως οι γενικές εκλογές θα μετατραπούν σε επιχείρηση διάσωσής του», λέει ένα κορυφαίο στέλεχος της CDU. Ο επιτελάρχης της CDU Βόλφγκανγκ Μπόσμπαχ (Wolfgang Bosbach) προσθέτει πως, σε αυτό το σενάριο, «το FDP θα καταλήξει σε διψήφιο ποσοστό».

 

Η θέση της Μέρκελ γίνεται ακόμα δυσχερέστερη λόγω του περίπλοκου γερμανικού εκλογικού συστήματος, σύμφωνα με το οποίο κάθε ψηφοφόρος ουσιαστικά έχει δύο ψήφους: αυτό θα μπορούσε να ενθαρρύνει πολλούς ψηφοφόρους να μοιράσουν τις ψήφους τους στη CDU και το FDP. Η Μέρκελ είναι αποφασισμένη να αποτρέψει κάτι τέτοιο. Σε αντίθεση με τα τηλεοπτικά σποτ της CDU στις εκλογές του 2005 και του 2009, τα φετινά που θα προβληθούν την τελευταία προεκλογική εβδομάδα δεν θα καταλήγουν με ένα νεφελώδες πολιτικό σύνθημα, αλλά με μια πολύ συγκεκριμένη έκκληση: «και οι δύο ψήφοι στην CDU». Και τις τελευταίες μέρες της προεκλογικής περιόδου, οι οργανώσεις του κόμματος θα κολλάνε σε όλες τις αφίσες της CDU ένα αυτοκόλλητο που θα γράφει: «η δεύτερη ψήφος σου είναι για την Μέρκελ».

 

Θα αποδειχθούν όμως αρκετές αυτές οι κινήσεις; Το πρόβλημα με τη Μέρκελ είναι πως τα τελευταία χρόνια έχει αναθεωρήσει πολλές παραδοσιακές χριστιανοδημοκρατικές θέσεις. Κατήργησε την υποχρεωτική θητεία και ξεφορτώθηκε την κομματική υποστήριξη στην πυρηνική ενέργεια. Το κόμμα μέχρι που καθιέρωσε ποσοστώσεις γυναικών! Αλλά αν το πολιτικό περιεχόμενο ενός κόμματος έχει τόσο λίγη αξία, λογικό είναι να διαβρώνεται και η νομιμοφροσύνη των οπαδών. Και γιατί δηλαδή ένας ψηφοφόρος της μεσαίας τάξης να μην ψηφίσει FDP, έστω για λόγους τακτικής;

 

Η CDU ευελπιστεί πως οι δημοσκοπήσεις θα διαψεύσουν αυτά τα σενάρια. Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Γερμανία, την Πέμπτη πριν τις εκλογές (19/9) θα δημοσιευτούν τα αποτελέσματα μιας δημοσκόπησης. Η έρευνα, που θα τη διεξαγάγει ο δημόσιος τηλεδίαυλος ZDF πιθανότατα θα συμπεριλάβει τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας στη Βαυαρία: αν το FDP έχει καταφέρει να πάρει 6%-7% στη Βαυαρία, οι ψηφοφόροι στο εθνικό επίπεδο πιθανότατα δεν θα ανησυχούν τόσο για το αν το κόμμα θα κατορθώσει να ξεπεράσει το 5%.

 

Αλλά ο Βόλφγκανγκ Μπόσμπαχ, ένας βετεράνος των σκληρών προεκλογικών εκστρατειών, δεν έχει καμία όρεξη να το ριψοκινδυνεύσει. Ο βουλευτής από τη δυτικογερμανική πόλη Μπέργκις-Γκλάντμπαχ συμμετέχει σε εκλογές από το 1972 και γνωρίζει πως οι ψηφοφόροι του θα εκτιμήσουν μια μικρή χάρη που σκέφτεται να τους κάνει όταν ανοίγουν οι κάλπες, τα χαράματα της Κυριακής 23/9. Θα σηκωθεί μες στη νύχτα και θα κόβει βόλτες στην εκλογική του περιφέρεια, μοιράζοντας στους ψηφοφόρους φρέσκα τσουρεκάκια μέσα σε καλαίσθητες χάρτινες σακούλες.

Οι Melanie Amann, Peter Müller και Gordon Repinski είναι συντάκτες του «Σπίγκελ»

www.ppol.gr