X.A.A. LIVE 

ΕΤΟΙΜΗ Η ΛΥΣΗ ..ΖΑΝ ΚΛΟΝΤ??

        
                                                                         σχόλια για τη συνεδρίαση online...

ΑΠΟΨΗ: ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ...

Του Σταυρου Tσακυρακη*

Η διεξαγωγή των εκλογών για τα Συμβούλια Ιδρύματος των Πανεπιστημίων αποτελεί σοβαρή αιτία για να βγούμε στους δρόμους. Οχι βέβαια για να διαμαρτυρηθούμε αγανακτισμένοι, αλλά για να πανηγυρίσουμε. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να το κάνουμε.

Επιτέλους, άρχισε να εφαρμόζεται ένας νόμος που ψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία. Δυναμικές μειοψηφίες φοιτητών και διδασκόντων έδωσαν τη μάχη της ζωής τους με σκοπό να αποτρέψουν την εφαρμογή του. Ηταν μία μάχη οπισθοφυλακής, η οποία δεν είχε κανένα ηθικό επιχείρημα και δεν τηρούσε κανένα πρόσχημα. Περιφρονούσε πλήρως τη νομιμότητα και στηριζόταν στην απροκάλυπτη βία για να επιτύχει τη ματαίωση των εκλογών και τη μη εφαρμογή του νόμου.

Σε οποιαδήποτε άλλη δημοκρατική χώρα η παρεμπόδιση των εκλογών (με αρπαγή κάλπης, κατάληψη των χώρων διεξαγωγής τους ή μπλακ άουτ των Δικτύων) θα ήταν προκλητικό σκάνδαλο πρώτου μεγέθους. Οι πρωταγωνιστές τέτοιων «αγώνων» θα εύχονταν να ανοίξει η γη να τους καταπιεί. Σε εμάς, αποτέλεσε ένα συνηθισμένο επεισόδιο, άλλο ένα στα πολλά που έχουν αναδείξει το πλήρες αδιέξοδο τόσο της ανώτατης παιδείας όσο και της κοινωνίας μας.

Ολοι γνωρίζουν ότι στο ελληνικό πανεπιστήμιο χρόνια τώρα η βία και η επιβολή ήταν συνυφασμένες με τη λειτουργία του. Οι συνασπισμένες δυνάμεις πρυτανικών αρχών, φοιτητικών παρατάξεων, συνδικαλιστικών οργανώσεων είχαν βρει ένα δικό τους, ιδιόμορφο τρόπο συνύπαρξης και κατανομής της εξουσίας, ο οποίος, αν δεν ενθάρρυνε, ανεχόταν τη βία και καταστάσεις τελείως ασύμβατες με κάθε έννοια εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αμφιβάλλω αν αυτά που συνέβησαν στα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν συμβεί ποτέ σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της υφηλίου. Το πανεπιστημιακό κατεστημένο επί τριάντα χρόνια αντιδρούσε λυσσασμένα σε οποιαδήποτε αλλαγή, μολονότι ήταν φανερό ότι η λειτουργία των ελληνικών πανεπιστημίων γινόταν ολοένα και πιο προβληματική. Με απερίγραπτα ιδεολογήματα εμφάνιζαν κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης σαν τη συντέλεια του κόσμου, σαν τη μεγάλη συνωμοσία όλων των σκοτεινών δυνάμεων που επιβουλεύονταν το δημόσιο πανεπιστήμιο. Στην πραγματικότητα το μόνο που φοβούνταν ήταν μην κινδυνεύσει η δική τους προνομιακή θέση. Αξίζει να υπενθυμίσουμε τι έλεγαν εναντίον των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου Ιδρύματος που προβλέπει ο νέος νόμος: «Μπορεί να εκλεγούν τραγουδιστές ή ποδοσφαιριστές σε αυτές τις θέσεις». Φυσικά σκιαμαχούσαν. Κοιτάξτε τα εξωτερικά μέλη που αναδείχθηκαν, π.χ., στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και θα διαπιστώσετε ότι αποτελούνται από επιφανείς προσωπικότητες που προέρχονται από φημισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Αυτούς φοβόταν το πανεπιστημιακό κατεστημένο και την εκλογή αυτών των επιφανών προσωπικοτήτων προσπαθούσε να αποτρέψει.

Με τις εκλογές, δεν ηττήθηκε μόνο η βία και οι δυνάμεις του κατεστημένου. Πάνω απ’ όλα ηττήθηκε η φιλοσοφία της ακινησίας και της αντίδρασης σε κάθε αλλαγή. Ανεξαρτήτως της τύχης του νέου νόμου, νομίζω ότι τώρα είναι αδύνατον να επανέλθουμε σε μία στάση παράλυσης και εξωραϊσμού της ακινησίας. Κι αν η ήττα της βίας μοιάζει σαν επικράτηση του αυτονόητου, η αλλαγή νοοτροπίας είναι σημαντικός λόγος για να πανηγυρίσουμε.

Είναι σημαντικός και ο τρόπος που επιτεύχθηκε η νίκη κατά της ακινησίας, δηλαδή το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πανεπιστημιακών συμμετείχε στις εκλογές, παρ’ όλα τα εμπόδια που έθεσαν οι συντεχνίες. Τα ποσοστά συμμετοχής ήταν αμείλικτα (79,3% στο ΕΚΠΑ, 76,6% ΑΠΘ, 89,2% Οικονομικό Πανεπιστήμιο, 75,7% Πάντειο, 75,7% Πανεπιστήμιο Πατρών, 79,5% Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 83,7% Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, 98,4% Πανεπιστήμιο Πειραιά, 96,4% Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 73,2% Πανεπιστήμιο Κρήτης).

Οταν βρήκε τον τρόπο να εκφραστεί η μεγάλη πλειοψηφία των πανεπιστημιακών, αποδείχθηκε με αριθμούς ότι μια μικρή μειοψηφία κυβερνούσε το Πανεπιστήμιο. Αυτή έδινε τον τόνο και αυτήν προέβαλαν τα ΜΜΕ. Ολος ο πανεπιστημιακός χώρος πνιγόταν μέσα στην εικόνα της πλήρους ανομίας και έλλειψης οργάνωσης και χανόταν η πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που περιλαμβάνει σοβαρούς ανθρώπους και ικανούς επιστήμονες που πασχίζουν να κάνουν τη δουλειά τους, που καταφέρνουν να έχουν αναγνώριση στο εξωτερικό και παρέχουν στους φοιτητές μια παιδεία που δεν υστερεί σημαντικά από αυτήν καλών πανεπιστημίων του εξωτερικού. Οταν δόθηκε η δυνατότητα στο σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας να εκφραστεί, να πάρει μέρος σε δημοκρατικές διαδικασίες, αποκαλύφθηκε ότι η πλειονότητα των πανεπιστημιακών ευνοεί τις αλλαγές που έχει ανάγκη η Ανώτατη Παιδεία.

Ο πιο σημαντικός, όμως, λόγος για να πανηγυρίσουμε, είναι το γενικότερο συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε από τις εκλογές στα πανεπιστήμια. Να δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να ξεπεράσουμε τη στασιμότητα που επιβάλλουν διάφορες δυναμικές συντεχνίες και ομάδες συμφερόντων. Αυτός δεν είναι άλλος από την εξασφάλιση ουσιαστικής δημοκρατίας, με διαδικασίες που δίνουν φωνή στη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών.

* Ο κ. Τσακυράκης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Παν. Αθηνών.

www.kathimerini.gr