X.A.A. LIVE 

                       σχόλια για τη συνεδρίαση online.
ΤτΕ : ΣΤΟ 0,5% Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟ 2014 ..


Της Δήμητρας Καδδά

Την εκτίμηση ότι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα διαμορφωθεί στο 0,5% (έναντι 0,6% εκτίμησης ΥΠΟΙΚ) διατυπώνει η Τράπεζας της Ελλάδος στην έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2013-2014, η οποία υποβλήθηκε σήμερα από τον απερχόμενο Δοικητή Γιώργο Προβόπουλο στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και το Υπουργικό Συμβούλιο.

Παρουσιάζει  τα 3 σενάρια για την ανάπτυξη έως το 2030 που δείχνουν ότι επενδύσεις και εξαγωγές θα κρίνουν την ετήσια  αύξηση του ΑΕΠ: θα κυμανθεί από  1,4% κατά μέσο όρο ετησίως έως 2,9%.

Προαναγγέλλει αύξηση εσόδων ΦΠΑ λόγω ανάπτυξης, που μπορεί να γίνουν σανίδα σωτηρίας για τα έσοδα και τους δημοσιονομικούς στόχους. Θεωρεί επίσης  εφικτό να κλείσουν τα δημοσιονομικά κενά 2015- 2016 χωρίς νέα μέτρα. Εκτιμά ότι προϋπόθεση για την ταχεία ανάκαμψη είναι η επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων, εκτιμά ότι  η απουσία ρευστότητας εμποδίζει τους εξαγωγείς να επωφεληθούν από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Βλέπει πτώση ακινήτων και φέτος, ενώ πρώτα εκτιμάται ότι θα ανακάμψουν τα επαγγελματικά ακίνητα. Προβλέπει όμως και ότι η διατήρηση των μισθών και άρα της κατανάλωσης σε χαμηλά επίπεδα για χρόνια θα ευνοήσει το εξωτερικό ισοζύγιο λόγω συγκράτησης των εισαγωγών… 

ΑΕΠ 0,5% το 2014
Η ελληνική οικονομία θα καταγράψει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το β’ εξάμηνο του 2014 και συνολικά το ΑΕΠ  υπολογίζεται στο 0,5% φέτος (σημ. έναντι εκτίμησης για 0,6% ανάπτυξη της κυβέρνησης και της τρόικας) αναφέρει η ΤτΕ στην έκθεσή της για την Νομισματική πολιτική.

Η ανάκαμψη θα βασιστεί στην αύξηση των εξαγωγών και των επενδύσεων, ενώ ο ρυθμός μείωσης της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να αποκλιμακωθεί σημαντικά στο επόμενο διάστημα αναφέρει.

Προχωρεί μάλιστα σε 3 Εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης για την περίοδο  2015-2030 Στην 1η περίπτωση το ΑΕΠ θα  αυξηθεί κατά 1,4% κατά μέσο όρο ετησίως, στο «μεσαίο» σενάριο κατά 2,1% και στο καλό κατά 2,9%. Το ένα σημείο κλειδί είναι οι  καθαρές εξαγωγές (συμβολή στο ΑΕΠ  0,2% 0,5%  και 1,4% αντίστοιχα) και το δεύτερο οι επενδύσεις με δύο σενάρια αύξηση κατά 3% και 5%. Αντιθέτως  ιδιωτική κατανάλωση (στο 1%), δημόσια κατανάλωση (μηδενική αύξηση) και  εγχώρια ζήτηση (αύξηση κατά 1,2% ή κατά 1,6%) δεν θα έχουν συμβολή.

Σύμφωνα με την ΤτΕ, τα σενάρια διαφέρουν μόνο ως προς τις υποθέσεις σχετικά με τη δυναμική των εξαγωγών και των επενδύσεων. Στο κεντρικό σενάριο, οι εξαγωγές αναμένεται να αυξάνονται με ρυθμό 5% ετησίως. Ο ρυθμός αυτός θεωρείται ρεαλιστικός με βάση τις επιδόσεις των ελληνικών εξαγωγών στο παρελθόν και την προβλεπόμενη πορεία της διεθνούς οικονομίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το διεθνές εμπόριο αυξανόταν με μέσο ρυθμό 6% ετησίως την περίοδο 1980-2008 και οι ελληνικές εξαγωγές με ρυθμό 4,8%.

Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξάνονται με ρυθμό 5% ετησίως στο κεντρικό σενάριο. Ο ρυθμός αυτός θεωρείται εφικτός με βάση το μέγεθος και την έκταση των διαρθρωτικών αλλαγών της τελευταίας τετραετίας στις αγορές εργασίας και προϊόντων, καθώς και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας και τη μείωση της αβεβαιότητας, οι μεταρρυθμίσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο δημιουργούν νέες επενδυτικές ευκαιρίες (π.χ. με το άνοιγμα δραστηριοτήτων στον ανταγωνισμό, αποκρατικοποιήσεις, μείωση του κόστους έναρξης επιχείρησης).

Η παρούσα συγκυρία δεν ευνοεί την επιστροφή στην ανάπτυξη των κατασκευών κατοικιών με ρυθμούς ανάλογους της προηγούμενης δεκαετίας, δεδομένων του υψηλού αποθέματος απούλητων κατοικιών, της υψηλότερης φορολογικής επιβάρυνσης της ακίνητης περιουσίας, των αυστηρότερων όρων χρηματοδότησης και του υψηλού ποσοστού ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας (76% έναντι 68% στην ευρωζώνη) αναφέρει η ΤτΕ.

Στο απαισιόδοξο σενάριο, οι επενδύσεις αυξάνονται με ρυθμό 3% ετησίως, καθώς γίνεται η υπόθεση ότι λόγω αυξημένης αβεβαιότητας μετριάζεται η θετική επίδραση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της τελευταίας τετραετίας στις επενδύσεις. Ως προς τις εξαγωγές γίνεται η συντηρητική υπόθεση ανάπτυξης με ρυθμό 3% ετησίως, δηλαδή με χαμηλότερο ρυθμό από τον προβλεπόμενο ρυθμό αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα οφέλη από την ανάκτηση ανταγωνιστικότητας κόστους της οικονομίας. Η αναδιάρθρωση της οικονομίας σε αυτό το σενάριο πραγματοποιείται με βραδύτερους ρυθμούς.

Το αισιόδοξο σενάριο ενσωματώνει την επίδραση της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας την τελευταία τετραετία, η οποία εκτιμάται ότι θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε αύξηση των εξαγωγών έως 2% ετησίως πάνω από την ιστορική τους επίδοση. Παράλληλα, γίνεται η υπόθεση ότι οι ελληνικές εξαγωγές σημειώνουν επιδόσεις ανάλογες με αυτές άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου.

Πολιτικές που θα επιταχύνουν την αναδιάρθρωση της οικονομίας
Προκειμένου να επιτευχθεί η μετάβαση της οικονομίας σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο και να διασφαλιστούν ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης μέσω επενδύσεων και εξαγωγών, θα πρέπει η οικονομική πολιτική να συμβάλλει στη δημιουργία των προϋποθέσεων που θα ευνοούν την αναδιάρθρωση της οικονομίας από την πλευρά της παραγωγής, λέει η ΤτΕ.

“Για τη διασφάλισή της πρέπει οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και οι αποκρατικοποιήσεις να προχωρήσουν με ταχύτερους ρυθμούς. Οι μεταρρυθμίσεις θα συμβάλουν όχι μόνο στην ανακατανομή των πόρων μεταξύ κλάδων, αλλά και ενδοκλαδικά, προς τις καινοτόμες επιχειρήσεις υψηλής παραγωγικότητας και προστιθέμενης αξίας. Η αναδιάρθρωση αυτή θα συμβάλει στη δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου επενδύσεων” αναφέρεται.

Στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός πιο αποτελεσματικού δημόσιου τομέα, κρίνεται απαραίτητος ο αναπροσανατολισμός των δημόσιων δαπανών προς τους τομείς της εκπαίδευσης, του δικτύου κοινωνικής προστασίας (πιο αποτελεσματική στόχευση των κοινωνικών επιδομάτων, διασφάλιση υγειονομικής περίθαλψης για τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες), καθώς και προς την ενίσχυση των ελεγκτικών και κανονιστικών λειτουργιών (βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, ταχύτερη διευθέτηση των φορολογικών υποθέσεων από τη δικαιοσύνη, αποτελεσματικότερη δημόσια διοίκηση μέσω ανάπτυξης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης), επισημαίνει η ΤτΕ.

“Βασική πρόκληση αποτελεί η μεγιστοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων που θα είναι διαθέσιμοι για τη στήριξη της ανάκαμψης. Συνεπώς, απαιτούνται δράσεις για την αποκατάσταση της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω της ενίσχυσης του ρόλου των κεφαλαιαγορών στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, καθώς και της καλύτερης αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων. Επιπλέον, το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει να στηρίξει τη μετάβαση στο νέο πρότυπο ανάπτυξης που χρειάζεται η χώρα, με τον προσανατολισμό των τραπεζικών πιστώσεων προς την ενίσχυση βιώσιμων επιχειρήσεων”.

Πρόβλημα οι εξαγωγές
“Οι ελληνικές εξαγωγές εξαρτώνται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τις υπηρεσίες από ό,τι οι εξαγωγές των λοιπών χωρών της ζώνης του ευρώ. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές υπηρεσιών αντιπροσωπεύουν το 65% (μέσος όρος περιόδου 2000-2010) των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τη ζώνη του ευρώ εκτός Ελλάδος είναι μόνο 22%.

Αυτό αποτελεί κρίσιμη διαφορά που συχνά αγνοείται κατά τη σύγκριση των εξελίξεων στις ελληνικές εξαγωγές με τις εξαγωγές άλλων χωρών της ζώνης του ευρώ” επισημαίνεται.

Ειδική αναφορά γίνεται και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους που επιτεύχθηκε τα τέσσερα τελευταία χρόνια η οποία όμως “δεν έχει αποτυπωθεί πλήρως στις εξαγωγές, καθώς οι εξαγωγείς αντιμετώπιζαν σημαντικά προβλήματα χρηματοδότησης και ο τουρισμός επηρεάστηκε αρνητικά λόγω αυξημένης αβεβαιότητας έως το 2013”.

“Η στενή συσχέτιση μεταξύ εξαγωγικών επιδόσεων και ανταγωνιστικότητας διακόπηκε απότομα μετά το 2009, καθώς η ανταγωνιστικότητα μισθών αυξήθηκε κατά περίπου 30% την περίοδο 2010-2013, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν μόνο κατά 5% ταχύτερα από τις εξαγωγές της ΕΕ-17, κυρίως εξαιτίας της αυξημένης αβεβαιότητας σχετικά με τις προοπτικές της χώρας και της στενότητας χρηματοδότησης”.

Καλά νέα για τουρισμό και ναυτιλία
“Από το 2013 είναι ήδη ορατή η ανάκαμψη του τουρισμού, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί. Σημειώνεται ότι για το 2014, σύμφωνα με το Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), προβλέπεται οι αφίξεις ταξιδιωτών να αυξηθούν κατά 6% και να διαμορφωθούν σε 19εκατομμύρια επισκέπτες. Παράλληλα, δεδομένης της σημασίας της ναυτιλίας στο σύνολο των εισπράξεων από υπηρεσίες και του χαμηλού επιπέδου των ναυτιλιακών εισπράξεων σε σχέση με το 2008,  η συμβολή της ανάκαμψης των ναυτιλιακών μεταφορών στη συνολική εξαγωγική επίδοση θα είναι σημαντική. Η εξέλιξη αυτή είναι αναμενόμενη τα επόμενα έτη, λόγω της ενίσχυσης του παγκόσμιου εμπορίου και του περιορισμού της πλεονάζουσας προσφοράς υπηρεσιών θαλάσσιων μεταφορών” επισημαίνεται.

“Κακά” για μισθούς και εισοδήματα... καλά νέα για ισοζύγιο
Η διατήρηση των μισθών και άρα της κατανάλωσης σε χαμηλά επίπεδα για χρόνια θα ευνοήσει το εξωτερικό ισοζύγιο λόγω  συγκράτησης των εισαγωγών προβλέπει η ΤτΕ. “Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα ευνοηθεί μακροχρόνια από τη σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθώς δεν αναμένεται σημαντική ανάκαμψη των μισθών και του διαθέσιμου εισοδήματος. Έτσι, η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας θα οδηγήσει σε αύξηση των εισαγωγών, όχι όμως σε μέγεθος ικανό να αντιστρέψει τις θετικές επιδράσεις της εξωστρέφειας και της βελτίωσης της εξαγωγικής επίδοσης”...

Προϋπόθεση η συνέχιση της προσαρμογής
Η δημοσιονομική προσαρμογή επιβάλλεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η πτωτική πορεία του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ και η διατηρήσιμη επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, επισημαίνεται,  “Η προσήλωση στη δημοσιονομική πειθαρχία με υλοποίηση των απαιτούμενων δράσεων, η ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και η επιτάχυνση της επανόδου σε αναπτυξιακή τροχιά θα διασφαλίσουν την επίτευξη των στόχων του ΠΟΠ για πρωτογενές πλεόνασμα της ΓΚ ύψους 3,0% του ΑΕΠ το 2015 και 4,5% του ΑΕΠ το 2016” εκτιμάται.

Μάλιστα υπολογίζεται ότι “η προβλεπόμενη βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, η σταδιακή αύξηση της ρευστότητας της οικονομίας και η επιστροφή της χώρας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2014 και έπειτα αναμένεται να έχουν θετικές επιπτώσεις στα φορολογικά έσοδα (tax buoyancy effects) και ειδικά στα έσοδα από ΦΠΑ”.

Αναμένεται αύξηση εσόδων ΦΠΑ λόγω ανάπτυξης
Παρά τις διαδοχικές αυξήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ από το Μάρτιο του 2010 και έπειτα, η φορολογική αποδοτικότητα του ΦΠΑ ακολουθεί πτωτική πορεία, επισημαίνεται.  Η αποδοτικότητα μειώνεται από  το 50% το διάστημα 2007-2008  στο  40% το 2011-2012, με αποτέλεσμα να είναι μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ, ενώ εμφανίζει σημάδια οριακής ανάκαμψης το 2013. Ωστόσο, εκτιμάται ότι  μια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1% αυξάνει τη φορολογική αποδοτικότητα του ΦΠΑ από 0,20 έως 0,43 εκατοστιαίες μονάδες περίπου. Παράλληλα, ο περιορισμός του παραγωγικού κενού κατά 1 εκατοστιαία μονάδα του δυνητικού ΑΕΠ συμβάλλει σε αύξηση της φορολογικής αποδοτικότητας του ΦΠΑ κατά 0,29-0,55 εκατοστιαίες μονάδες περίπου.

“Με βάση τις τρέχουσες προβλέψεις για την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και τον περιορισμό του παραγωγικού κενού και με αμετάβλητους συντελεστές ΦΠΑ την περίοδο 2014-2016, εκτιμάται ότι είναι δυνατόν να προκύψει σωρευτική αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ (tax buoyancy effects) κατά περίπου 1,4 δισ. ευρώ (ή 0,8% του ΑΕΠ του 2013), που μπορεί να είναι και μεγαλύτερη εφόσον η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας επιτευχθεί γρηγορότερα. Στην αύξηση αυτή δεν περιλαμβάνονται επιπλέον έσοδα που μπορεί να προκύψουν λόγω βελτίωσης της  αποδοτικότητας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού”.

Έτσι, η ΤτΕ εκτιμά ότι  η προβλεπόμενη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών την τριετία 2014-2016, η ενδεχόμενη σταδιακή μείωση του μεριδίου της κατανάλωσης αγαθών πρώτης ανάγκης (ως συνέπεια της αύξησης των εισοδημάτων) και η αποτελεσματικότερη προσπάθεια αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, μέσω της εντατικοποίησης των φορολογικών ελέγχων, μπορούν να συντελέσουν στη βελτίωση της φορολογικής αποδοτικότητας του ΦΠΑ και ακολούθως στην περαιτέρω αύξηση των φορολογικών εισπράξεων από ΦΠΑ. Εν κατακλείδι, όλα τα ανωτέρω μπορούν να συμβάλουν σε καλύτερα του αναμενομένου δημοσιονομικά αποτελέσματα και ταχύτερη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

Οι δαπάνες στο δημοσιονομικό επίκεντρο
Όπως επισημαίνεται “την επόμενη πενταετία η δημοσιονομική προσπάθεια θα πρέπει να βασιστεί, όπως και το 2013, κατά κύριο λόγο στην πλευρά των δαπανών”. “Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, η δημοσιονομική εξυγίανση μέσω της μείωσης του μεγέθους του κράτους και της απελευθέρωσης πόρων για τον ιδιωτικό τομέα μπορεί να συμβάλει στην παραγωγική αναδιάρθρωση της οικονομίας υπέρ των εμπορεύσιμων αγαθών και ακολούθως να ενισχύσει τον εξαγωγικό προσανατολισμό της οικονομίας” αναφέρεται.

“Η εφαρμογή διαρθρωτικών δημοσιονομικών παρεμβάσεων και η ενίσχυση της ανάπτυξης θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εξάλειψη όποιας δημοσιονομικής απόκλισης την περίοδο 2015-2016” αναφέρεται.

Πιέσεις στην κτηματαγορά
Στην αγορά των κατοικιών, η μείωση των τιμών συνεχίστηκε με υψηλούς ρυθμούς το 2013, αν και σταδιακή αποκλιμάκωση των ρυθμών αυτών καταγράφεται από τις αρχές του ίδιου έτους. Οι τιμές των διαμερισμάτων υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 10,3% το 2013 έναντι 11,7% το 2012, ενώ από το τελευταίο έρευνας κτηματομεσιτικών γραφείων και συμβούλων ακίνητης περιουσίας της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι το 2013 μόλις το 17% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή τραπεζικού δανεισμού.

“Οι πτωτικές τάσεις στις τιμές των κατοικιών είναι πιθανόν να συνεχιστούν και τα επόμενα τρίμηνα, αλλά με σχετικά πιο συγκρατημένους ρυθμούς, καθώς οι υψηλοί ρυθμοί μείωσης των τιμών που είχαν καταγραφεί το 2012 αμβλύνονται συνεχώς σε όλα τα επόμενα τρίμηνα. Η ανάκαμψη της αγοράς κατοικιών αναμένεται με σχετική καθυστέρηση, καθώς εξαρτάται κυρίως από τη σταθερή ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, την αύξηση της απασχόλησης, αλλά και τη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα.

Ο κλάδος των επαγγελματικών ακινήτων παρουσίασε δραματική συρρίκνωση τα τελευταία έτη, αλλά σύμφωνα με την ΤτΕ η ανάκαμψη θα είναι σε αυτή τη περίπτωση ταχύτερη.



Πηγή:www.capital.gr