ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 



ΒΟΥΛΑ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: ΑΦΕΛΕΙΑ...


Στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργο Κυρίτση δεν άρεσε που ο πρωθυπουργός συνεχάρη τη Βούλα Παπαχρήστου. Δεν ήταν ο μόνος. Πολλοί –και όχι μόνο από τον χώρο της κυβερνώσας Αριστεράς– ενοχλούνται που χαιρετίζεται ως εθνικό σύμβολο μια αθλήτρια που είχε κάποτε διασπείρει μια ρατσιστική χοντράδα, εμπλουτίζοντάς τη στη συνέχεια με δηλώσεις υποστήριξης των νεοναζί.

Ολα αυτά έγιναν πριν από έξι χρόνια, όταν η Παπαχρήστου ήταν 23 ετών. Σήμερα είναι λίγο πριν από τα 30. Σε αυτήν την εξαετία έχει αποφύγει τις πολιτικές δηλώσεις.

Ε, και; Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει μήπως ότι μεταστράφηκε; Κι αν μεταστράφηκε, γιατί δεν μας το λέει κατηγορηματικά – γιατί δεν αποκηρύσσει ρητά τον ρατσισμό και τους φορείς του, που κάποτε υμνούσε;

Οσοι ζητούν από την Παπαχρήστου δηλώσεις μεταμέλειας παίρνουν μάλλον πολύ τοις μετρητοίς το δημοσιογραφικό κλισέ που λέει ότι όποιος αγωνίζεται με το εθνόσημο «μας εκπροσωπεί». Οτι επειδή ακριβώς φέρει τα ελληνικά χρώματα, πρέπει ακόμη και τα φρονήματά του να ανταποκρίνονται στον μέσο όρο κάποιας εθνικής ορθότητας.

Το ερώτημα περί μεταστροφής μάλλον είναι δευτερεύον. Το ερώτημα που προηγείται είναι πώς πρέπει να εκλάβουμε την όψιμη πολιτική σιωπή της Παπαχρήστου· δεν πρέπει να τη σεβαστούμε; Ή, ακόμη περισσότερο, δεν έχουμε καθήκον να εκλαμβάνουμε τη σιωπή της σαν τεκμήριο μεταστροφής;

Για τους περισσότερους η στάση αυτή είναι αφελής. Δεν αλλάζουν τόσο εύκολα οι φασίστες, λένε· «μαζεύονται» μόνο για λόγους τακτικής, όπως «μαζεύτηκαν» οι υπόδικοι βουλευτές αφότου ήρθαν αντιμέτωποι με τον νόμο. Ακόμη κι έτσι, όμως, η καλοπροαίρετη αφέλεια είναι προτιμότερη από την εναλλακτική της. Η εναλλακτική είναι να πιστέψουμε ότι όποιος κάποτε βρέθηκε υπό την επήρεια ρατσιστικών ή φασιστικών απόψεων πρέπει να μένει διά βίου αποσυνάγωγος. Οτι είναι ον μεταλλαγμένο, ανίκανο να επανενταχθεί στο «εμείς» της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Αυτή η άποψη δεν υποτιμά μόνο τη δυνατότητα του απόβλητου να μεταπεισθεί. Υποτιμά πρωτίστως τη δυνατότητα της δημοκρατίας να πείθει και να αφομοιώνει ακόμη και αυτούς που την εχθρεύονται. Υποτιμά το ηθικό κύρος των φιλελεύθερων αξιών που (λέει ότι) υπερασπίζεται.

Επιείκεια; Πειθώ; Αφομοίωση; Οντως. Ολα αυτά μοιάζουν αφελή ευχολόγια ενός δημοκρατικού ρομαντισμού τελείως ξένου ως προς το κλίμα της εποχής. Το κλίμα –αυτή η παγκόσμια πολιτισμική κλιματική αλλαγή– ενισχύει τη ροπή ολοένα και περισσότερων ανθρώπων να αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως μέρη ενός στεγανού «εμείς» που καλείται να επιζήσει αποκλείοντας κάποιους «άλλους».

Οποιος ανησυχεί γι’ αυτήν τη ροπή, δεν χρειάζεται να αγαπήσει τη Βούλα Παπαχρήστου. Δεν χρειάζεται να την ασπαστεί ως εθνικό σύμβολο. Αρκεί να την ανεχθεί. Αρκεί να μην ενδώσει στην αυτάρεσκη πλάνη ότι προστατεύει τη δημοκρατία αναθεματίζοντας.

Μιχάλης Τσιντσίνης  www.kathimerini.gr